ΤΑ ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

    Εδώ θα βρείτε ένα εκτεταμένο απόσπασμα από το εκπληκτικό "paper" με τίτλο "ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ" του Τοπογράφου μηχανικού Ιωάννη Συγγρού στο οποίο αναφέρονται με απλό τρόπο τα γεωδαιτικά συστήματα αναφοράς που χρησιμοποιούνται στην χώρα μας και είναι ένας πολύτιμος οδηγός για την σωστή κατανόηση και χρήση κάθε δέκτη GPS:

(Σημείωση: οι υπογραμμίσεις είναι του Dr. Format)

Νοταρά 10, 10683 Αθήνα  Τηλ. 210 3838256, Fax 210 3306332

    Τα σχετικά με το θέμα της εργασίας αυτής αποτελούν τμήμα από το "εν πολλοίς διδασκόμενο" γνωστικό αντικείμενο των Τοπογράφων Μηχανικών για την Ελλάδα. Υποθέτω, ότι αντίστοιχα μαθήματα περιέχουν οι σπουδές, όσων κλάδων σχετίζονται με θέματα Χαρτογραφίας. Όμως, η κοινότητα των παραγωγών και οπωσδήποτε των χρηστών των Γεωγραφικών Συστημάτων Αναφοράς είναι κατά πολύ ευρύτερη. Επειδή πιστεύω, ότι το θέμα μου απασχολεί κυρίως χρήστες των Γ.Σ.Π., χωρίς την προ-παιδεία του Γεωδαίτη, θεώρησα υποχρέωσή μου να περιλάβω χωρίς να είμαι ειδικός περιληπτική αναφορά σε όλα τα σχετικά θέματα.

    Σε κάθε εργασία συλλογής, διαχείρισης και παρουσίασης Γεωγραφικών Δεδομένων συμμετέχει το "υπόβαθρο".  Το υπόβαθρο είναι ο καμβάς, πάνω στον οποίο αναπτύσσεται όλη η πληροφορία.  Συχνά επίσης, το υπόβαθρο περιέχει από μόνο του σημαντική πληροφορία, σχετιζόμενη με το θέμα των γεωγραφικών δεδομένων.

    Για να είναι δυνατόν να συσχετίζονται οι πληροφορίες μας που αφορούν (και) τόπο και να αξιοποιούνται διαχρονικά με την ανθρώπινη αντίληψη του χρόνου, δηλαδή για ελάχιστο εν τέλει χρόνο, αν συγκριθεί π.χ. με την ηλικία της Γης και υπερτοπικά, χρησιμοποιούμε πρότυπα.  Τα πρότυπα για την συγκεκριμένη αυτή χρήση τα λέμε "Γεωδαιτικά Συστήματα Αναφοράς".

• Ορίζεται με την επιλογή ενός (γεωδαιτικού) Datum, που δίνει αρχικές συντεταγμένες σε ένα σημείο και τις διαστάσεις ενός ελλειψοειδούς αναφοράς. Ο προσανατολισμός επιτυγχάνεται με αστρονομικές μεθόδους.
• Υλοποιείται με τις μετρήσεις ενός γεωδαιτικού δικτύου, την συνόρθωσή του και τον υπολογισμό των συντεταγμένων (φ, λ) των κορυφών του στο νέο Datum.
• Εφαρμόζεται με την απεικόνιση (ή προβολή) του ελλειψοειδούς σε ένα επίπεδο που δίνει τις επίπεδες συντεταγμένες του δικτύου.
• Χρησιμοποιείται με την εξάρτηση (και εντοπισμό) των γεωδαιτικών, τοπογραφικών και χαρτογραφικών εργασιών στο δίκτυο και την χρήση των συντεταγμένων των κορυφών του."

    Αφότου οι άνθρωποι κατάλαβαν περίπου τι συμβαίνει με τον κόσμο γύρω τους, προσπάθησαν να μετρήσουν τα μεγέθη εκείνα, που θα επέτρεπαν την μαθηματική έκφραση του σχήματος στην αρχή και των λοιπών αγνώστων μεγεθών στην συνέχεια.  Η προσπάθεια αφορούσε, και αφορά ακόμη, τον προσδιορισμό ενός "βέλτιστου" σχήματος, το οποίο θα προσομοίαζε πιστότερα με την Γήινη "σφαίρα".  Αιώνες επιστημονικής (και μη) αντιδικίας πέρασαν.  Όμως, με τον εμπλουτισμό των συνολικών γνώσεων, τα κάθε φορά αποδεκτά πρότυπα αποδεικνύονταν ανεπαρκή.

    Τις τελευταίες δεκαετίες η περίληψη της κατάστασης έχει, περίπου πάλι, ως εξής:

    Η Γη έχει σχήμα σφαιροειδές, σύσταση στο εσωτερικό και τμήμα της επιφάνειάς της από ρευστά υλικά και επιπλέον η "κρούστα" τα στερεά υλικά της επιφανείας δεν είναι ομογενής.  Η κίνησή της είναι σύνθετη και η μάζα της δέχεται την επίδραση της έλξης όλων των ουρανίων σωμάτων.  Η επίδραση αυτή δεν αναφέρεται σε ένα "ιδεατό σημείο" (το "κέντρο" της) στο σύμπαν, αλλά σε υλικό που μπορεί να παραμορφώνεται παράδειγμα οι παλίρροιες.  Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε την δράση των ηφαιστείων, την κίνηση των ηπείρων, την κίνηση των ωκεανών, την κίνηση των ανέμων, το λιώσιμο των πάγων και άλλα, που βεβαίως θα ξέχασα.  Σχετικά με τα παραπάνω θέματα, "νόστιμα" τα γράφει ανυπόγραφο κείμενο (The story of the seven level headed scientists), που υπάρχει στο διαδίκτυο.

    Ήδη από τον 19ο αιώνα είχε καθιερωθεί η χρήση σαν επιφάνεια αναφοράς των γεωδαιτικών μετρήσεων σχήματος ελλειψοειδούς εκ περιστροφής.  Το σχήμα αυτό μας δίδει ικανοποιητικές προσεγγίσεις της γήινης επιφάνειας, χωρίς οι αναγκαίοι υπολογισμοί να γίνονται απαγορευτικά πολύπλοκοι.  Τόσο οι επιστημονικές διαφορές και η καλύτερη τοπική προσαρμογή, όσο και πολιτικοί λόγοι, οδήγησαν στην χρήση διαφορετικών ελλειψοειδών από διαφορετικές χώρες.

    Όποιος χρησιμοποιεί υπόβαθρα (εφόσον αυτά αναφέρονται σε ένα Γ.Σ.Α. ή αλλιώς όπως λέμε έχουν "γεωαναφορά"), χρησιμοποιεί και συντεταγμένες.  Αυτές προσδιορίζουν μονοσήμαντα την θέση ενός σημείου στο υπόβαθρο.  Η παρούσα εργασία δεν θα ασχοληθεί με θέματα σχετικά με τον προσδιορισμό χωρίων από "συντεταγμένες" (π.χ. σύστημα MGRS).

    Χρησιμοποιούμε δύο ειδών συντεταγμένες ή συνδυασμό τους για το προσδιορισμό κάθε σημείου: γραμμικές (απόσταση από κάποια αφετηρία μέτρησης) και γωνιακές (το μέτρο της περιεχόμενης γωνίας μεταξύ κάποιας διεύθυνσης, αφετηρίας μέτρησης του γωνιακού μεγέθους και της διεύθυνσης προς το σημείο ενδιαφέροντος.

    Τις γραμμικές συντεταγμένες σε ορθοκανονικό σύστημα αξόνων τις λέμε συχνά "καρτεσιανές".  Γεωδαιτικές συντεταγμένες λέγονται οι δύο γωνίες, που ορίζουν την θέση ενός σημείου στην επιφάνεια του ελλειψοειδούς αναφοράς.  Το γεωδαιτικό πλάτος φ είναι η γωνία μεταξύ της καθέτου στην επιφάνεια του ελλειψοειδούς και του επιπέδου του ισημερινού του ελλειψοειδούς.  Το γεωδαιτικό μήκος λ είναι η γωνία μεταξύ του επιπέδου του πρώτου μεσημβρινού και του μεσημβρινού, που διέρχεται από το σημείο ενδιαφέροντος.

    Έχουμε σαν δεδομένο ότι η επιφάνεια των ελλειψοειδών είναι καμπύλη επιφάνεια, ενώ οι ανάγκες μας απεικόνισης των σημείων αυτής της επιφανείας γίνεται συνήθως στο επίπεδο.  Επομένως, προκύπτει το πρόβλημα του τρόπου μετάβασης από την καμπύλη σε επίπεδη επιφάνεια.

    Η απάντηση στο πρόβλημα αυτό δόθηκε καταρχήν με την προβολή (κεντρική ή παράλληλη) της καμπύλης επιφάνειας σε επίπεδη ή αναπτυκτή σε επίπεδη, καμπύλη επιφάνεια (παράπλευρες επιφάνειες κώνων ή κυλίνδρων).  Στην συνέχεια και στην προσπάθεια να διατηρηθούν αμετάβλητα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της αρχικής επιφανείας (εμβαδόν, μήκη, γωνίες, ...) στην απεικόνιση, δημιουργήθηκαν μαθηματικές "προβολές", δηλαδή συναρτήσεις μετασχηματισμού των (γωνιακών) γεωδαιτικών συντεταγμένων, σε συνδυασμό με τα στοιχεία του σφαιροειδούς αναφοράς, σε επίπεδες, ήτοι σε γραμμικά μεγέθη.

    Εφόσον η επιστήμη της Χαρτογραφίας καλείται να απεικονίσει μία μεγάλη επιφάνεια σε φύλλα χάρτη πεπερασμένων και εύχρηστων διαστάσεων, προκύπτουν προβλήματα για τον τρόπο διανομής της μεγάλης επιφάνειας σε επιμέρους τμήματα, όπως και ονοματολογίας αυτών των τμημάτων.

    Η μέτρηση της "τρίτης διάσταση στον χώρο", όπως οι αισθήσεις μας την αντιλαμβάνονται, γινόταν παραδοσιακά σε συσχετισμό με την μοναδική επιφάνεια αναφοράς, που μπορούσε να έχει ο παλαιός "γεωμέτρης".  Αυτή βεβαίως είναι η επιφάνεια της θάλασσας.  Με την πρόοδο των γνώσεων, έγινε κατανοητό ότι η επιφάνεια αυτή μεταβάλλεται και αντικαταστάθηκε από την "μέση στάθμη θάλασσας", η οποία προέκυπτε από επαναληπτικές ή συνεχείς μετρήσεις της στάθμης, πολλών ετών, σε σημεία που χρησίμευαν σαν σημεία αναφοράς υψομέτρων.

    Το υψόμετρο ενός σημείου, το οποίο μετρήθηκε ή υπολογίστηκε από αυτή την αφετηρία (από την Μ.Σ.Θ.) ή (ισοδυνάμως; όχι πλέον) από το Γεωειδές λέγεται "Ορθομετρικό".  Στην πραγματικότητα, όλα τα παλαιά Γ.Σ.Α. ήσαν σύνθετα στον τρόπο υπολογισμού των συντεταγμένων, εφόσον χρησιμοποιούσαν τα σφαιροειδή για τον υπολογισμό της θέσης στο επίπεδο προβολής, αλλά (συνήθως) το υψόμετρο ("Η") από την Μ.Σ.Θ. για ύψος, μετρούμενο στην διεύθυνση της κατακορύφου.  Ωστόσο, η χρήση ελλειψοειδούς αναφοράς ορίζει ένα άλλο υψόμετρο.  Αυτό είναι η απόσταση του σημείου από την επιφάνεια του ελλειψοειδούς και λέγεται "γεωμετρικό" υψόμετρο ("Ηγ" ή "h"). Η διαφορά αυτών των δύο υψόμετρων δίνει την αποχή του γεωειδούς από το ελλειψοειδές ("N"). Αν είναι γνωστή ή μπορεί να υπολογιστεί η αποχή, επιτρέπει την μετάβαση από το ένα είδος υψομέτρου στο άλλο.

    Η αρχή των χαρτογραφικών επιστημών στην Ελλάδα ξεκινάει στα 1889, με την ίδρυση της Γεωγραφικής Υπηρεσίας του Στρατού.  Το τριγωνομετρικό δίκτυο που ιδρύθηκε βασίστηκε στις συντεταγμένες του παλαιού Αστεροσκοπείου Αθηνών, όπου μετρήθηκε το αστρονομικό γεωγραφικό πλάτος και δόθηκε αυθαίρετα η τιμή λ=0 στο γεωγραφικό μήκος (τοπικό σύστημα).  Ελλειψοειδές αναφοράς επιλέχθηκε αυτό του Bessel του 1841.  Σαν προβολή επιλέχθηκε η μεταφορά στο ελλειψοειδές από ένα Χαρτογράφο του Γαλλικού Ναυτικού (τον Hatt) μιας παλαιότερης επίπεδης προβολής της σφαιρικής επιφάνειας (Postel).  Αυτή η αρχική επιλογή, σπάνια για επίπεδο εφαρμογής σε ολόκληρη χώρα, μας ακολούθησε μέχρι και τις μέρες μας.

    Η προβολή είναι επίπεδη και έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για χαρτογραφήσεις περιορισμένων εκτάσεων. Για παράδειγμα, ως ισαπέχουσα, έχει παντού κλίμακα μηκών =1.  Το μεγάλο μειονέκτημα όμως, είναι ότι εισάγει, αναγκαστικά, μεγάλες παραμορφώσεις σε χαρτογραφήσεις ευρέων εκτάσεων.  Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιείται από την Γ.Υ.Σ. σε φύλλα χάρτη διαστάσεων 30'Χ30', το καθένα από τα οποία αντιστοιχεί στην απεικόνιση περιοχής σε κλίμακα 1:100.000 και το καθένα επίσης έχει όμως το δικό του αρχικό σημείο (Χ=0, Υ=0).  Αυτό περιπλέκει την προσπάθεια για ενοποίηση περισσοτέρων Φ.Χ. ή τις αποτυπώσεις στις πολλαπλές συνοριακές τους περιοχές.

    Από την Γ.Υ.Σ. στην προβολή Hatt έχουμε μεγάλο μέρος (περιοχές κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας) από την Χαρτογραφική εργασία στις κλίμακες 1:50.000 και 1:5.000.  Επίσης, από άλλες υπηρεσίες ή μελετητές έχουμε πλήθος διαγραμμάτων σε μεγάλες κλίμακες.  Ιδιαίτερα, τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας έχουν περαστεί σε υπόβαθρα της Γ.Υ.Σ., εγκεκριμένα Πολεοδομικά σχέδια και εγκεκριμένες γραμμές Αιγιαλών και Παραλίας δεκαετιών έχουν χαραχθεί σε υπόβαθρα εξαρτημένα από αυτό το Γ.Σ.Α.

    Μία άλλη υπηρεσία, η Τοπογραφική Υπηρεσία του Υπουργείου Γεωργίας, χρησιμοποίησε από τις πρώτες δεκαετίες του 20^ου αιώνα μέχρι την εισαγωγή του ΕΓΣΑ μια παραλλαγή του τρόπου διανομής των Φ.Χ., με χρήση του ιδίου Datum και προβολής.  Επειδή έκανε σχέδια αποτυπώσεων, κτηματογραφήσεων και διανομών σε κλίμακες 1:10.000 και μεγαλύτερες, απέφυγε, για ευκολία στους υπολογισμούς, τους μεγάλους αριθμούς.  Έτσι χρησιμοποίησε Φ.Χ. 6'Χ6', τα οποία μας δίδουν έως τετραψήφιες συντεταγμένες, αλλά και πολλαπλάσια κέντρα Φ.Χ.

    Η Γ.Υ.Σ. χρησιμοποίησε κατά καιρούς για την υποστήριξη χαρτογραφικών εργασιών σε μικρές κλίμακες διάφορα άλλα πρότυπα.  Αυτά περιλαμβάνουν την χρήση του ιδίου Datum με το προηγούμενο Γ.Σ.Α. (αστεροσκοπείο & Bessel), αλλά σε συνδυασμό με την κωνική προβολή Lambert, σε τρεις ζώνες με επαφή στους παραλλήλους των 35°, 38°, και 41°.

    Μέχρι και τον 19^ο αιώνα, τα συστήματα των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών ήσαν, λόγω επιστημονικών αλλά και πολιτικών διαφορών, τοπικά.  Η εξέλιξη της επιστήμης, των οργάνων, αλλά και κυρίως οι ανάγκες πριν, κατά και μετά από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους οδήγησαν στην διάρκεια του 20^ου αιώνα σε προσπάθειες δημιουργίας ενιαίου Ευρωπαϊκού Συστήματος Αναφοράς.

    Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 το ΥΠΕΧΩΔΕ παρουσίασε και χρησιμοποίησε σε φωτογραμμετρικές εργασίες μεγάλων κλιμάκων ένα νέο Προβολικό Σύστημα Αναφοράς.  Λίγα χρόνια αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, το ΥΠΕΧΩΔΕ επέβαλε την χρήση του συστήματος αυτού στις εργασίες του προγράμματος της "Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης" (ΕΠΑ).  Το σύστημα χρησιμοποιούσε το ίδιο Datum (αστεροσκοπείο & Bessel) και τριγωνομετρικό δίκτυο με το προηγούμενο Γ.Σ.Α., αλλά σε συνδυασμό με την Εγκάρσια Μερκατορική Προβολή (όπως το UTM), σε τρεις ζώνες πλάτους 3º η κάθε μία (αντί 6º) και κλίμακα στον κεντρικό μεσημβρινό πλησιέστερη στην μονάδα (0.9999 αντί 0.9996).  Το νέο σύστημα αποσκοπούσε στην οργάνωση των χαρτογραφικών δεδομένων σε σύστημα απλούστερο του παλαιού και πλησιέστερο στα διεθνή πρότυπα.  Τα μειονεκτήματά του ήταν, πως κληρονομούσε το προβληματικό τριγωνομετρικό δίκτυο (έγινε νέα συνόρθωση περίπου το 1985) και πως, ενώ μείωνε τον αριθμό των "αφετηριών" συντεταγμένων από 137 για τα Φ.Χ. κλίμακας 1:100000 σε τρεις για τις ζώνες, δεν εξασφάλιζε πανελλαδικά ενιαίο σύστημα.

    Στο σύστημα των 3º υπάρχουν αρκετές εργασίες, που έγιναν με φωτογραμμετρικές ή επίγειες μεθόδους και περιέχουν Τοπογραφικά ή Κτηματολογικά στοιχεία σε μεγάλες κυρίως κλίμακες.  Ο όγκος των πληροφοριών αυτών αφορά σε περιοχές με οικιστικό ενδιαφέρον, για Α' ή Β' κατοικία, ή σε περιοχές διαμηκών τεχνικών έργων.  Στο ίδιο σύστημα υπάρχει πλήθος εγκεκριμένων Χωροταξικών, Γ.Π.Σ., Πολεοδομικών και Ρυμοτομικών Σχεδίων, που έγιναν την τελευταία εικοσαετία.

    Το Υπουργείο Άμυνας των Η.Π.Α. σχεδίασε, χρηματοδότησε και συντηρεί το πρόγραμμα εκτόξευσης των δορυφόρων και την λειτουργία των σταθμών εδάφους, για την παρακολούθηση του Παγκόσμιου Συστήματος Προσδιορισμού θέσης μέσω δορυφόρων (GPS).  Η μέτρηση των αποστάσεων των σταθμών ελέγχου από τους δορυφόρους επέτρεψε τον υπολογισμό της θέσης των σταθμών αυτών σε ένα παγκόσμιο "γεωκεντρικό" τρισδιάστατο "καρτεσιανό" σύστημα.  Το χωρικό πλαίσιο αναφοράς, που δημιουργήθηκε με τον τρόπο αυτό, αποτέλεσε ένα από τα στοιχεία για την δημιουργία του πρώτου ενιαίου παγκόσμιου συστήματος, του WGS72.

    Η πρώτη ριζική αναθεώρηση του συστήματος αυτού έγινε το 1984.  Το νέο σύστημα WGS 84 περιλαμβάνει το αντίστοιχο του παλαιότερου "αρχικού σημείου", το οποίο είναι πλέον οι γεωκεντρικές συντεταγμένες των σημείων του "χωρικού πλαισίου αναφοράς", το ελλειψοειδές αναφοράς, αλλά και μία σειρά από μοντέλα, ένα από τα οποία προσδιορίζει την αποχή του γεωειδούς από το ελλειψοειδές.

    Το ενδιαφέρον για τον χρήστη Γ.Σ.Π. στην Ελλάδα σχετικά με το WGS84, αφορά στην εγγενή χρήση των τρισδιάστατων γεωκεντρικών συντεταγμένων από τους δέκτες των σημάτων των δορυφόρων του GPS.  Στους ελαφρούς και φορητούς από αυτούς τους δέκτες υπάρχει συνήθως η δυνατότητα εξαγωγής της υπολογισθείσας θέσης σημείου.  Η μορφή των συντεταγμένων προς εξαγωγή μπορεί να είναι είτε το ζεύγος (φ, λ) και επιλογή μεταξύ γεωμετρικού ή ορθομετρικού υψομέτρου, η αντίστοιχη τριάδα (Ε, Ν, Η) με χρήση πάλι της UTM στην ζώνη 34 ή 35 βόρεια είτε ή ροή δεδομένων σύμφωνα με το πρότυπο ΝΜΕΑ.

    Τον Δεκέμβριο του 1987, μετά από εισήγηση (ΒΕΗΣ, 1986) του καθηγητή Γεωργίου Βέη προς την "Γεωδαιτική και Γεωφυσική Επιτροπή του Κράτους" (Γ.Γ.Ε.Π.) εγκρίθηκε προς χρήση το ΕΓΣΑ.  Το ΕΓΣΑ χρησιμοποιεί σαν ελλειψοειδές αναφοράς το GRS80, εξ ορισμού προσανατολισμένο παράλληλα (ΒΕΗΣ, 1994) με το ITRF89 (International Terestrial Reference Frame -1989).  Γεωκεντρικές συντεταγμένες στο δίκτυο δόθηκαν από την υπολογισμένη στο ITRF89 θέση του κεντρικού βάθρου του σταθμού του Διονύσου.  Ο προσανατολισμός και η κλίμακα δόθηκαν (ΒΕΗΣ, 1987) από δίκτυο 6 σταθμών laser, οι οποίοι συνδέθηκαν με το υπόλοιπο δίκτυο με δορυφορικές μετρήσεις.  Η θέση του μετατεθειμένου (ως προς το ITRF89) γεώκεντρου έχει υπολογισθεί ώστε η επιφάνεια του ελλειψοειδούς να είναι η βέλτιστη για την Ελλάδα.  Σαν προβολικό σύστημα χρησιμοποιεί την Ε.Μ.Π. σε μία μόνο ζώνη, με κεντρικό μεσημβρινό στις 24º, δηλαδή ακριβώς στην γραμμή διαχωρισμού των ζωνών 34 και 35 του UTM, και λοιπές παραμέτρους όπως το UTM.

    Στην πράξη το ΕΓΣΑ χρησιμοποιείται σταδιακά από το 1989.  Έχουν συνταχθεί σε αυτό τα υπόβαθρα της πλειονότητας των εργασιών της τελευταίας δωδεκαετίας, όπως διαγράμματα Τοπογραφικά και Κτηματολογικά για τα την κατασκευή των μεγάλων και μικρών τεχνικών έργων, το Κτηματολόγιο, Αναδασμούς, Αιγιαλούς κλπ, όπως και οι ορθοφωτοχάρτες του Υπουργείου Γεωργείας, που καλύπτουν το μέγιστο μέρος της Ελλάδας.  Επίσης πλήθος σχεδίων για την Χωροταξική και Πολεοδομική οργάνωση της χώρας.

    Κλείνοντας αυτή την αναδρομή, πρέπει να αναφερθεί, πως για αιώνες τα ακριβή στοιχεία των Γ.Σ.Α., η γνώση των οποίων θα βοηθούσε τους ανταγωνιστές ή και εχθρούς μιας χώρας στα σχέδιά τους, ήταν κλειδωμένο κρατικό μυστικό (MUGNIER, 2001).  Η πατρίδα μας δεν αποτελούσε εξαίρεση.  Η απαγόρευση αυτή καταργήθηκε στην πράξη ως άχρηστη, χρόνια μετά την δυνατότητα λήψης δορυφορικών εικόνων.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ

(πρόσβαση στο διαδίκτυο στις 24/2/04)

• ΒΕΗΣ, Γ., 1986, Το Γεωδαιτικό σύστημα αναφοράς για το Κτηματολόγιο και την Χαρτογραφία, Εισηγητική Έκθεση προς τον Ο.Κ.Χ.Ε., Δελτίο ΠΑ.Σ.Δ.Α.Τ.Μ. (Πανελλήνιος Σύλλογος Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών), τεύχος 80 Φεβρ.1988, 40-41
• ΒΕΗΣ, Γ., 1986, Πρόταση Διαδικασίας για την ίδρυση και καθιέρωση ενός Γεωδαιτικού Συστήματος Αναφοράς για την Ελλάδα, Εισηγητική Έκθεση προς Γ.Γ.Ε.Π. ('Γεωδαιτική και Γεωφυσική Επιτροπή του Κράτους'), Δελτίο ΠΑ.Σ.Δ.Α.Τ.Μ., τεύχος 80 Φεβρ.1988, 42-45
• ΒΕΗΣ, Γ., 1987, Το χρησιμοποιούμενο πλέον σήμερα Ελληνικό Datum (ΕΓΣΑ87), Δελτίο ΠΑ.Σ.Δ.Α.Τ.Μ., τεύχος 80 Φεβρ.1988, 12-39
• ΒΕΗΣ, Γ., 1994, Τα συστήματα αναφοράς και η εφαρμογή του Ε.Γ.Σ.Α.'87, σημειώσεις από την διάλεξη στο επιστημονικό διήμερο του Τ.Ε.Ε. "Ψηφιακή Χαρτογραφία, Φωτογραμμετρία, Τηλεπισκόπηση και Τεχνολογίες Αιχμής"
• ΜΠΑΛΟΔΗΜΟΥ, Ε., 1985, Τα προβολικά συστήματα που χρησιμοποιούνται σήμερα στην Ελλάδα, σημειώσεις σεμιναρίου 'Τάσεις και εξελίξεις στην Επιστήμη του Αγρονόμου -Τοπογράφου Μηχανικού" του ΠΑ.Σ.Δ.Α.Τ.Μ.
• ΜΠΑΛΟΔΗΜΟΥ, Ε., 1997, Θεωρία σφαλμάτων και μ.ε.τ., Τ.Α.Τ.Μ. Ε.Μ.Π.
• ΣΥΓΓΡΟΣ, Ι., 2002, Coords_Gr, έκδοση 1.60, http://users.auth.gr/kvek/coords_gr.zip
• CLYNCH , J.R., 2002, Coordinates, U.S.A. Naval Postgraduate School
• HOLLOWAY, R., 2003, Summary of Transformation Methods, Australian Geocentric Datum
• LEE, L. P., 1994, The Nomenclature and Classification of Map projections, Empire Survey Review, No. 51, Vol. VII, January 1944,190 œ 200, http://www.ilstu.edu/microcam/map_projections/Reference/lee_1944.pdf
• MUGNIER, C., 2001,THE PUBLIC TRUST OF SURVEYS & MAPS, PHOTOGRAMMETRIC ENGINEERING & REMOTE SENSING, November 2001, 1229-1230, http://www.asprs.org/asprs/resources/grids/11-2001-ptsm.pdf
• MUGNIER, C., 2002,THE HELLENIC REPUBLIC, PHOTOGRAMMETRIC ENGINEERING & REMOTE SENSING, December 2002, 1237-1238, http://www.asprs.org/asprs/resources/grids/12-2002-hellenic.pdf
• MUGNIER, C., 2002, Re:Datum-shift, http://www.remotesensing.org/lists/proj_archive/msg00298.html
• SMITH, D.A., 1998, There is no such thing as "The" EGM96 geoid: Subtle points on the use of a global geopotential model, IGeS Bulletin No. 8, International Geoid Service, Milan, Italy, p. 17-28, 1998, http://www.ngs.noaa.gov/PUBS_LIB/EGM96_GEOID_PAPER/egm96_geoid_paper.html
• SNAY, R. A., SOLER, Τ., 2000, Modern Terrestrial Reference Systems, PROFESSIONAL SURVEYOR , April 2000, http://www.ngs.noaa.gov/CORS/Articles/Reference-Systems-Part-1.pdf
• SNYDER, J.P. (ed), and STEWARD, H., 1997, Bibliography of Map Projections, U.S. Geological Survey Bulletin 1856, 2nd edition, http://www.ilstu.edu/microcam/map_projections/Reference/Bull1856.pdf
• VANICEK, P., 2000, An Online Tutorial in GEODESY, University of New Brunswick, CANADA, Academic Press 2000, http://einstein.gge.unb.ca/tutorial/tutorial.pdf
• WORMLEY, S., 1999, Re:DGPS Who needs it now that SA is gone?, http://groups.google.com.gr/groups?q=2drms&hl=el&lr=&ie=UTF-8&inlang=el&selm=37ECF9BF.10B3E11D%40cnde.iastate.edu&rnum=3
• ΒΙΒΛΙΟ ΔΙΑΙΡΕΣΕΩΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΛΙΜΑΚΑΣ 1:5000, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, ΑΘΗΝΑΙ 1990
• ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ μετατροπής συντεταγμένων Ελληνικού χώρου -από το Σύστημα ΗΑΤΤ (Παλαιό Datum) στο Σύστημα Ε.Γ.Σ.Α.'87 (Νέο Datum), Έκδοση 1ηΟκτώβριος 1995, Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (Ο.Κ.Χ.Ε.) / Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (Γ.Υ.Σ.) / Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.)
• Σημειώσεις Ανώτερης Γεωδαισίας,1974-2000, Εργαστήριο Ανώτερης Γεωδαισίας Ε.Μ.Π.
• Σημειώσεις Χαρτογραφίας, 1974-2000, Εργαστήριο Χαρτογραφίας Ε.Μ.Π.
• Στοιχεία Παλίρροιας Ελληνικών Λιμένων, Δ' έκδοση 1991, Υδρογραφική Υπηρεσία Π.Ν.
• Τελικό κείμενο Έκθεσης, ΕΥΓεΠ, 2003
• A Brief Examination of Projections and Datums,
• http://www.gpswaypoints.co.za/FAQ_map_datums.htm A guide to coord , http://www.gps.gov.uk/additionalInfo/images/A_guide_to_coord.pdf Coordinate Transformations, National Mapping Geodesy of Australia,
• http://www.ga.gov.au/nmd/geodesy/datums/calcs.jsp#trans Earth introduction, U.K. National Maritime Museum, http://www.nmm.ac.uk/site/request/setTemplate:singlecontent/contentTypeA/conWebDoc/contentI d/2835/viewPage/4/navId/00500300l005001004 Geographic Coordinate System Transformations, POSC Specifications Version 2.2, Epicentre Usage
• Guide, http://www.posc.org/Epicentre.2_2/DataModel/ExamplesofUsage/eu_cs35.html ITRS2000, http://www.iers.org/iers/publications/tn/tn31/tn31_270.pdf> MODERN GEODETIC NETWORK AND DATUM IN EUROPE,
• http://www.ddl.org/figtree/pub/proceedings/prague-final-papers/Papers-acrobats/simek-kostelecky-fin.pdf The Longitude Problem,
• http://www.nmm.ac.uk/site/request/setTemplate:singlecontent/contentTypeA/conWebDoc/contentI d/355/navId/005001000002
• THE SIMILARITY TRANSFORMATION MODEL,
• http://www.gmat.unsw.edu.au/snap/gps/gps_survey/chap11/1114.htm
• The story of the seven level headed scientists, http://www.gpsu.co.uk/heights.html
• Transformation Options, 2000, Inter-governmental Committee on Surveying and Mapping of Australia (I.C.S.M.), http://www.icsm.gov.au/icsm/gda/gdatranfact.pdf
• Transformations, http://www.cadresources.com.au/transfor.htm
• World Geodetic System 1984 - Its Definition and Relationships with Local Geodetic Systems, TECHNICAL REPORT 8350.2 Third Edition, U.S.A. Department of Defense, Ν.Ι.Μ.Α. (NATIONAL IMAGERY AND MAPPING AGENCY), http://www.ga.gov.au/nmd/geodesy/datums/aboutdatums.jsp

Επιστροφή